حوزه‌های بانک و پرداخت؛ دو گروه مهم و حساس کشور هستند که جزو نهادهای فعال کشور نیز محسوب می‌شوند. در توسعه و رونق کشور این دو نهاد سهم بسزایی دارند و می‌توانند اقتصاد کشور را تحت‌تأثیر قرار دهند. در این مقاله قصد داریم به بررسی نقش این دو نهاد بزرگ در اقتصاد کشور بپردازم و بهتر است تا انتهای این متن با ما همراه شوید.

 از مؤسسات مالی چه می‌دانید؟

 برای تأمین نقدینگی، مؤسسات مالی در اقتصاد نقش اساسی دارند. برای اینکه افراد با هر شغلی و در هر کسب‌وکاری بتوانند فراتر از توانایی‌های مالی خود برنامه‌ریزی خوبی برای آینده داشته باشند، مؤسسات مالی نقش بسیار پررنگی در این میان دارند.

 این نوع مؤسسات مالی کمک می‌کنند تا میزان صرفه‌جویی و سرمایه‌گذاری مردم در رابطه با کار و فعالیت مالی بیشتر و راحت‌تر شود و این کار باعث رشد اقتصادی کشور خواهد شد. شناخت تفاوت مؤسسات مالی باعث می‌شود تا بتوانید به راحتی تشخیص دهید کدام مؤسسه برای رفع چه نیازی مناسب‌تر است.

  بانک مرکزی

 اصلی‌ترین بازیگر مالی کشور، بانک مرکزی بوده و سبب تأمین نقدینگی اقتصاد کشور است. این نهاد مالی وظیفه دارد سیاست‌های پولی و اعتباری کشور را تنظیم و البته اجرا کند. کار نظارت بر سایر بانک‌ها و خدمات بانکداری که در کشور ارائه می‌شود نیز برعهده بانک مرکزی است.

 مؤسسات فعالی که در زمینه مالی فعالیت دارند با بانک مرکزی به صورت مستقیم در ارتباط هستند و افراد عادی یا حتی کسب‌وکارها نمی‌توانند با این نهاد ارتباط مستقیمی برقرار کنند. کسب‌وکارهایی که کار آنها با بانک و پرداخت در ارتباط است باید برای انجام فعالیت‌هایشان از بانک مرکزی مجوز بگیرند. با گرفتن مجوز تمام فعالیت‌هایشان زیر نظر بانک مرکزی انجام می‌شود، مانند:

• بانک‌ها
• مؤسسات اعتباری
• صندوق‌های قرض‌الحسنه و تعاونی‌های اعتباری
• لیزینگ‌ها
• صرافی‌ها
• سامانه شاپرک

• شرکت‌های پرداخت الکترونیک
• پرداخت‌یارها

 

 بانک‌ها

 انجام درخواست‌های مالی وظیفه بانک‌ها و مؤسسات مالی است. بانک‌ها کار سرمایه‌گذاری نیز انجام می‌دهند و مشتریان آنها به دو دسته حقیقی و حقوقی تقسیم‌بندی می‌شوند.

 

 صندوق‌های قرض‌الحسنه و تعاونی‌های اعتباری

 کار صندوق‌های قرض‌الحسنه و تعاونی‌های اعتباری مانند بانک‌هاست و دستورات مالی مشتریان را اجرا می‌کنند. تفاوت این موسسات با بانکها این است که این نوع مؤسسات توسط اعضای خود مدیریت می‌شوند و این افراد وظیفه تأمین مالی اعضا را برعهده دارند.

بهتر است بدانید این نوع صندوق‌ها و تعاونی‌ها نمی‌توانند سودی به مشتریان خود بدهند و فقط برای رفع نیاز فقرا و ترویج بانک‌داری اسلامی، اعطای وام بدون بهره که کارمزد کمی هم دارد، تأسیس می‌شوند. همان‌طور که می‌دانید بانک‌ها برای ادامه فعالیت باید از بانک مرکزی مجوز فعالیت دریافت کنند، اما صندوق‌های قرض‌الحسنه برای فعالیت‌های خود نیاز به سازمان اقتصاد اسلامی ایران دارند.

 

 لیزینگ‌ها

 مؤسسات مالی که وام‌های کالایی به مشتریان خود می‌دهند به نام لیزینگ معروف هستند. این مؤسسات کالاهای مختلفی از جمله ماشین و... را به‌صورت اقساط در اختیار مشتریان قرار می‌دهند.

 بانک‌ها هم فعالیت‌هایی به صورت لیزینگی دارند، برای مثال، شرکت لیزینگ پاسارگاد از سال ۸۳ توسط اشخاص حقیقی با نام شرکت سرمایه‌گذاری و لیزینگ توسعه بازار سرمایه ملل ثبت شده است. از جمله فعالیت‌هایی که این شرکت انجام می‌دهد لیزینگ، صادرات، واردات، مشارکت در خریدوفروش کارخانه‌ها ماشین‌آلات، ارائهٔ مشاوره سرمایه‌گذاری و... است.

 

 صرافی‌ها

 تبدیل ریال به ارز کشورهای مختلف و بالعکس، وظیفه صرافی‌های موجود در ایران است. فعالیت صرافی‌ها به دو بخش کلی پرداخت ارزی و ارز دیجیتال تقسیم‌بندی می‌شود.

 

 سامانه شاپرک

 وظیفهٔ نظارت روی شبکه پرداختی کل کشور برعهده سامانه شاپرک یا شبکهٔ الکترونیکی پرداخت ‌کارتی است. مدیریت تمام انتقالات مالی؛ مانند انجام کارت به کارت، پرداخت الکترونیک با کارت، درگاه پرداخت، پرداخت از طریق دستگاه‌های کارت‌خوان و… برعهده این سامانه بزرگ است. این سازمان با هدف گسترش تبادل الکترونیکی با نظارتی مستمر، هوشمند کردن و کاهش انتقال پول به صورت فیزیکی تأسیس شده است.

 این سامانه زیر نظر بانک مرکزی فعالیت می‌کند و قادر است مجوز فعالیت به شرکت‌های پرداخت الکترونیک و درگاه پرداخت اینترنتی  به صورت مستقیم PSP و غیرمستقیم (پرداخت‌یارها) بدهد.

 

 شرکت‌های پرداخت الکترونیک یا PSP

 این شرکت‌ها می‌توانند زیرساخت‌های پرداخت الکترونیک را در اختیار مشتریان قرار داده و با ارائه درگاه پرداخت به کسب‌وکارها، دستگاه‌های کارت‌خوان و... خدمات خوبی به مشتریان ارائه دهند. راه‌اندازی نرم‌افزارهای پرداخت ازجمله خدمات این شرکت‌هاست.

 با کمک درگاه‌ پرداخت مستقیم خرید اینترنتی راحت‌تر و امن‌تر انجام شده و به‌طور مستقیم، مبلغ پرداختی مشتری به صورت مستقیم به حساب کسب‌وکار واریز می‌شود. این سامانه کمک می‌کند تا زمانی که مشتری محصول و خدمات را نگرفته است، مبلغ به حساب کسب‌وکار واریز نشود. با این روش مشتری و هم کسب‌وکار از فرایند خرید اطمینان پیدا می‌کنند.

 

 پرداخت‌یارها

 پرداخت‌یارها باید مجوز فعالیت خود را از سامانه شاپرک و بانک مرکزی بگیرند. این شرکت‌ها قراردادی با شرکت‌های PSP منعقد کرده و بعد از آن باید با شاپرک یک توافق‌نامهٔ پرداخت‌یاری امضا کنند.

 این شرکت‌ها در فضایی که نیاز به حضور فیزیکی کارت‌بانکی نیست؛ مانند فضای موبایلی یا اینترنتی می‌توانند، فعالیت کنند. پرداخت‌یارها به عنوان واسط میان مشتریان و PSP هستند و خدمات ارزش‌افزوده‌ای را نیز به مشتریان ارائه می‌دهند.

 

 در پایان

 در این مقاله با نقش بازیگران بزرگ مالی کشور آشنا شدید. برای اطلاع از کار پرداخت‌یارها و کارمزد آنها حتماً به مقالات ما در سایت سیزپی سر بزنید و برای کسب اطلاعات بیشتر با کارشناسان مجرب ما با شماره 88401411 در تماس باشید.